Thực tiễn đã phát sinh không ít vụ
tranh chấp liên quan đến công ty có thành viên hội đồng là người nước
ngoài. Trường hợp nào thì vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa cấp
huyện, trường hợp nào thuộc tòa cấp tỉnh?
Tháng 3-2011, bà LTHT đã nộp đơn khởi kiện Công
ty TNHH DV TM ĐT (viết tắt là Công ty ĐT) ra TAND quận Phú Nhuận
để yêu cầu tòa buộc phía Công ty ĐT giải quyết tiền lương, bảo
hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho bà với tổng số tiền hơn 260
triệu đồng.
Tòa quận: Có yếu tố nước ngoài
Theo đơn khởi kiện, bà T. vào làm tại Công ty ĐT
(trụ sở tại phường 9, quận Phú Nhuận) từ năm 2003. Từ đó đến
tháng 8-2010, bà T. đã làm việc cho Công ty ĐT với nhiều chức vụ
khác nhau. Tháng 9-2010, do đến tuổi nghỉ hưu theo luật định,
bà T. đã viết đơn xin nghỉ việc với lý do hết tuổi lao động và
yêu cầu Công ty ĐT thanh toán tiền lương, tiền phụ cấp, chế độ
bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và trợ cấp thôi việc nhưng
phía công ty không thanh toán. Hòa giải không thành, bà T. buộc
lòng phải khởi kiện công ty ra tòa.
Tháng 3-2011, TAND quận Phú Nhuận đã thụ lý vụ
kiện. Sau khi xem xét hồ sơ, tòa phát hiện trong hội đồng thành
viên của Công ty ĐT có ông Michael B.L. là người đang định cư tại
nước ngoài (California, Mỹ). Theo tòa, bà T. khởi kiện Công ty ĐT
nên ông Michael B.L. được xác định là người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan trong vụ kiện. Xác định là vụ án có yếu
tố nước ngoài và thẩm quyền xét xử thuộc về TAND TP.HCM, tháng
9-2011, tòa đã ra quyết định chuyển hồ sơ vụ án lên TAND TP.HCM
để xét xử theo đúng thẩm quyền.
Tòa TP: Thẩm quyền thuộc tòa quận
Tháng 1-2012, TAND TP.HCM đã có quyết định
chuyển trả hồ sơ vụ án vì cho rằng thẩm quyền xét xử vẫn
thuộc TAND quận Phú Nhuận.
Theo TAND TP, qua cung cấp thông tin của Sở
KH&ĐT TP.HCM, Công ty ĐT, người đại diện theo pháp luật của
công ty (giám đốc) là người Việt Nam, có địa chỉ thường trú tại
phường 9, quận Phú Nhuận nên có thể xác định vụ án trên là
tranh chấp về lao động. Trong đó, bà T. là nguyên đơn khởi kiện
người sử dụng lao động là giám đốc Công ty ĐT. Còn ông Michael
B.L. chỉ là thành viên trong hội đồng thành viên của Công ty ĐT, không
phải là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án. Nếu
có đưa ông Michael B.L. vào tham gia vụ án thì cũng chỉ với tư
cách là người làm chứng.
Tòa nào đúng?
Luật sư Lưu Văn Tám (Đoàn Luật sư tỉnh Bà
Rịa-Vũng Tàu) nhận xét: Trong trường hợp này, thẩm quyền xét
xử vẫn thuộc về tòa quận. Bởi lẽ bà T. khởi kiện Công ty ĐT
tranh chấp về tiền lương và các khoản bảo hiểm chứ không tranh
chấp với cá nhân từng thành viên trong hội đồng thành viên công
ty. Do vậy, bị đơn trong vụ án là công ty do người đại diện theo
pháp luật của công ty tham gia tố tụng. Việc trong hội đồng
thành viên của công ty có người đang định cư ở nước ngoài không
thuộc trường hợp vụ án có yếu tố nước ngoài nên việc tòa quận
giải quyết là không sai về mặt thẩm quyền.
Đồng tình, luật sư Huỳnh Kim Nga (Đoàn Luật sư
TP.HCM) phân tích thêm: Trước đây, tất cả vụ án có yếu tố nước
ngoài đều được chuyển cho tòa án cấp tỉnh, TP trực thuộc trung
ương giải quyết. Nhưng kể từ ngày Bộ luật Tố tụng dân sự có
hiệu lực thì thẩm quyền của TAND cấp quận, huyện đã được nâng
lên rất nhiều. Trong một số trường hợp vụ án có yếu tố nước ngoài
nhưng không thuộc diện có “đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài” thì TAND
cấp quận, huyện vẫn có thể thụ lý, giải quyết.
Vụ án không có yếu tố nước ngoài
Theo tôi, vụ án này không có yếu tố nước
ngoài và thẩm quyền xét xử vẫn thuộc về TAND quận Phú Nhuận.
Quan hệ pháp luật được xác định trong trường hợp này là tranh
chấp lao động giữa người lao động với chủ sử dụng lao động
là doanh nghiệp. Theo Nghị định 138 ngày 15-11-2006 của Chính
phủ quy định chi tiết thi hành các quy định của Bộ luật Dân sự
về quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài thì trong vụ án này,
Công ty ĐT là doanh nghiệp Việt Nam và không có yếu tố nước
ngoài trong vụ án này.
Mặt khác, khoản 3 Điều 33 Bộ luật Tố tụng dân sự (đã sửa đổi, bổ sung) đã quy định vụ án “có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài”
thì thẩm quyền thuộc TAND cấp tỉnh, TP trực thuộc trung ương.
Như vậy, vụ án phải có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài
mới thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án cấp tỉnh, còn
nếu vụ án cũng có các yếu tố nước ngoài nhưng không thuộc
trường hợp trên thì TAND cấp quận vẫn có thể thụ lý, giải
quyết.
TS NGUYỄN VĂN TIẾN, giảng viên ĐH Luật TP.HCM
Thế nào là quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài?
Theo Điều 3 Nghị định 138 ngày 15-11-2006 của Chính phủ, quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài bao gồm:
Các quan hệ dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh,
thương mại và lao động có ít nhất một trong các bên tham gia là cơ
quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài;
Các quan hệ dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh,
thương mại và lao động mà các bên tham gia là công dân, tổ chức Việt
Nam nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt theo pháp luật nước
ngoài, phát sinh ở nước ngoài hoặc tài sản liên quan đến quan hệ đó ở
nước ngoài.
Án hình sự cũng lấn cấn
Nguyễn Thị Thanh Kiều là nhân viên tạp vụ của Ban
Quản lý dự án Thủy điện 7 (Sơn Hòa, Phú Yên), được bố trí ở cùng phòng
với hai kỹ sư người Trung Quốc. Tháng 3-2009, khi hai kỹ sư này đi làm,
Kiều mở túi xách trộm 1.000 USD và 3.000 nhân dân tệ (hơn 24,5 triệu
đồng). Hôm sau, Kiều đem số ngoại tệ này đi đổi thì bị phát hiện. Xử sơ
thẩm, TAND huyện Sơn Hòa đã phạt Kiều sáu tháng tù về tội trộm cắp tài
sản.
Vụ án trên đã làm phát sinh tranh cãi xung quanh
chuyện tòa cấp huyện có được xét xử một vụ án có yếu tố nước ngoài hay
không? Bởi lẽ trong thực tiễn xét xử, nếu án hình sự có yếu tố nước
ngoài thì thông thường đều do tòa cấp tỉnh thụ lý, giải quyết. |
HỒNG TÚ Theo PL TP. HCM
|